Đồng chí Lê Thanh Nghị, tên thật là Nguyễn Khắc Xứng, sinh ngày 6/3/1911, tại làng Thượng Cốc, nay thuộc xã Gia Khánh, huyện Gia Lộc (tỉnh Hải Dương), trong một gia đình nho giáo, có truyền thống yêu nước và sớm giác ngộ cách mạng. Đồng chí từng bị đày ở nhiều nhà tù, nhưng với ý chí sắt đá, một lòng, một dạ theo Đảng, bằng sự kiên cường, bất khuất của người cộng sản, đồng chí đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành xuất sắc sự nghiệp cách mạng mà Đảng và nhân dân giao phó.

     Năm 16 tuổi, Nguyễn Khắc Xứng làm thợ điện ở Nhà máy Điện Cửa Cấm (Hải Phòng), sau đó làm ở Nhà máy Điện Cọc 5, rồi trở về Vàng Danh làm phu mỏ. Năm 1928, đồng chí bắt đầu tham gia hoạt động cách mạng; năm 1929, gia nhập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Năm 1930, đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Tháng 5/1930, bị địch bắt giam tại nhà tù Hải Phòng, bị tuyên án tù chung thân và đày ra Côn Đảo. Trong nhà tù, đồng chí vẫn tiếp tục rèn luyện ý chí, phẩm chất của người cộng sản, học tập chủ nghĩa cộng sản, văn hóa và ngoại ngữ, luôn hướng về Đảng, chờ khi có cơ hội sẽ trở về tiếp tục hoạt động cách mạng.

     Năm 1936, đồng chí Lê Thanh Nghị được ân xá nhưng vẫn bị quản thúc tại quê hương, đồng chí luôn tìm mọi cách tham gia hoạt động trong phong trào dân chủ. Sau đó, đồng chí vào làm ở Nhà máy nước Ninh Giang và tích cực tham gia các cuộc đấu tranh đòi các quyền dân sinh, dân chủ, liên hệ chặt chẽ với các đồng chí Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Trần Huy Liệu trong tòa báo Tin tức. Cuối năm 1937, được cử về hoạt động ở Hải Dương; đến giữa năm 1939, công tác ở Xứ ủy Bắc Kỳ và tham gia Ban cán sự Liên tỉnh B. Đầu năm 1940, đồng chí Lê Thanh Nghị bị bắt lần thứ hai, kết án 5 năm tù và bị giam tại nhà tù Sơn La. Trong nhà tù Sơn La, đồng chí vẫn hăng hái hoạt động và tham gia vào ban lãnh đạo nhà tù, tổ chức đấu tranh, tìm mọi cách liên lạc với bên ngoài để vượt ngục. Đầu năm 1945, đồng chí Lê Thanh Nghị ra tù, được chỉ định tham gia Thường vụ Xứ ủy Bắc Kỳ. Ngày 9/3/1945, tại Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương mở rộng, đồng chí được cử vào Ủy ban quân sự Bắc Kỳ và trực tiếp lãnh đạo khởi nghĩa vũ trang ở khu III.

     Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, đồng chí Lê Thanh Nghị là Xứ ủy viên, phụ trách miền duyên hải; năm 1946, là Thường vụ Xứ ủy. Khi toàn quốc kháng chiến, đồng chí giữ chức vụ Bí thư khu ủy khu III, kiêm Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính khu III. Đầu năm 1948, là Phó Bí thư Liên khu III, sau đó giữ chức vụ Chánh Văn phòng Trung ương Đảng. Đến cuối năm 1949, đồng chí Lê Thanh Nghị giữ chức vụ Phó Bí thư Liên khu ủy khu III.

    Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng (1951), đồng chí Lê Thanh Nghị được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, giữ chức vụ Bí thư Liên khu ủy, kiêm Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính khu III và Chính ủy Bộ Tư lệnh Liên khu III, năm 1953 - 1954 kiêm Bí thư Thành ủy Hà Nội. Cuối năm 1954, giữ chức vụ Chánh Văn phòng Trung ương Đảng, cuối năm 1955 giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ Công nghiệp; tháng 10/1956, đồng chí là Ủy viên Bộ Chính trị.

     Tại Đại hội III và IV của Đảng, đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương, Ủy viên Bộ Chính trị. Năm 1960, giữ chức vụ Phó Thủ tướng Chính phủ, kiêm Chủ nhiệm Văn phòng Công nghiệp. Đến năm 1967, kiêm trưởng Ban Công nghiệp Trung ương. Từ năm 1974 đến năm 1980, đồng chí Lê Thanh Nghị tiếp tục giữ chức vụ Phó Thủ tướng Chính phủ, kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước. Năm 1980, được bầu giữ chức vụ Thường trực Ban Bí thư. Từ tháng 7/1981 đến tháng 12/1986, đồng chí giữ chức vụ Phó Chủ tịch Quốc hội, kiêm Tổng thư ký Hội đồng Nhà nước. Với những đóng góp to lớn trong quá trình hoạt động cách mạng và hai cuộc kháng chiến, đồng chí được tặng thưởng Huân chương Sao vàng - Huân chương cao quý nhất của Nhà nước ta.

     Trong suốt chặng đường hoạt động cách mạng của mình, dù ở cương vị công tác nào, đồng chí Lê Thanh Nghị luôn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Đồng chí là tấm gương sáng về tinh thần cách mạng trung kiên ái quốc, sống và chiến đấu suốt đời cho lý tưởng cách mạng cao cả, là tấm gương sáng cho thế hệ hôm nay và mai sau noi theo.